Δυο παραστάσεις κυριαρχούν στον πλούσιο προγραμματισμό.
Δύο παραστάσεις που έχουν στον τίτλο τους σε περίοπτη θέση τον Θεό.
Olga Grjasnowas «Gott ist nicht schuchten”, ελληνιστί “O Θεός δεν είναι ντροπαλός»
Και Ferdinand von Schirach “Gott” (Θεός).
Ο θάνατος του μεγάλου ηθοποιού Jürgen Holtz στις 21 Ιουνίου 2020 σε ηλικία 87 ετών, σημάδεψε το Βερολινέζικο καλοκαίρι του Berliner Ensemble. (Ο Hamlet μας λέει περισσότερα για τον Jurgen Holtz λίγο πιο κάτω στο Fallen stone) Τον καταλαβαίνει κανείς περπατώντας στην Bertοlt Brecht platz και βλέποντας την ήρεμη και στοχαστικά λυπημένη φιγούρα του Bertolt Brecht στην μέση της πλατείας, να καλωσορίζει κάθε επισκέπτη, κάθε θεατή που προτίθεται να μπει μέσα στo κλασσικό οικοδόμημα.
Ο Hamlet μπήκε στο Berliner Ensemble. Κοσμογονία και οργασμός. Και στη σκηνή και στην πλατεία. Δεδομένου ότι είναι μία θλίψη να βλέπεις την «ξεδοντιασμένη» πλατεία να τις λείπουν οι μισές και παραπάνω θέσεις, ο Hamlet θα μας μεταφέρει τι συμβαίνει στην σκηνή.
Ο Oliver Reese (Διευθυντής του BE από το 2017, όταν διαδέχθηκε τον Claus Peymann) έχει καταρτίσει ένα πρόγραμμα που θα ζήλευε κάθε διευθυντής Εθνικού θεάτρου. Τολμηρό καινοτόμο και επιθετικό απέναντι στις καταστάσεις και στους θεσμούς.
Ο Θεός δεν είναι ντροπαλός
(Ποτέ δεν ήταν προσθέτουμε εμείς)
Παγκόσμια πρώτη στις 4 Σεπτεμβρίου για το έργο της Olga Grjasnowas «Gott ist nicht schuchten”, σε σκηνοθεσία Laura Linnenbaum (Βραβείο σκηνοθεσίας 2017 για την σκηνοθεσία της στο Homohalal στο Κρατικό θέατρο της Δρέσδης).
Η Συρία του Ασαντ σε πρώτο πλάνο. Τρεις πρωταγωνιστές : Η Αmal, ο Youssef και ο Hammoudi. Νέοι άνθρωποι με όνειρα, καλλιτέχνες με την στενή η την ευρεία έννοια. Αλλάζουν τα πάντα γύρω τους τα όνειρα τους γίνονται εφιάλτες. Όλα φωτίζονται η σκοτεινιάζουν από τον πόλεμο που μαίνεται και που έχει σκορπίσει 400.000 νεκρούς ενώ 12.000.000 είναι πρόσφυγες που έφυγαν από τη χώρα και τα σπίτια τους. Αλλάζει και η δική τους ζωή.
Το έργο έχει σαν βάση του το μυθιστόρημα της Grjasnowas. Η Laura Linnenbaum και οι συνεργάτες της στο Berliner Εnsemble ρίχνουν μία διεισδυτική ματιά σε έναν πόλεμο που διαρκεί εδώ και 10 χρόνια κάτω από τα μάλλον αδιάφορα βλέμματα της πολιτισμένης δύσης και της ανθρωπότητας γενικά που ικανοποιείται ν’ ακούει τους αριθμούς των νεκρών και των προσφύγων και δεν κάνει τίποτα να τον σταματήσει. Από αρχαιοτάτων χρόνων το λάδι κάνει την φωτιά να διαρκεί περισσότερο.
Σκηνοθεσία: Laura Linnenbaum, Σκηνικό: Daniel Roskamp, Κοστούμια: Michaela Kratzer, Μουσική: Lothar Müller, Δραματουργός η Sibylle Baschung, Φωτισμοί: Arnaud Poumarat, Βίντεο: Jonas Englert.
Cast: Cyntia Micas, Oliver Kraushaar, Marc Oliver, Schulze, Armin Wahedi.
GOTT του Ferdinand von Schirach
Τον θεό επικαλείται και ο δικηγόρος και θεατρικός συγγραφέας Ferdinand von Schirach γνώριμος του Oliver Reese (το έργο του Terror ανέβηκε για πρώτη φορά από τον Oliver Reese στο Schauspiel της Φρανκφούρτης το 2015) που του δίνει την ευκαιρία να θέσει επί σκηνής ένα μεγάλο πρόβλημα: Κατά πόσο μπορούμε να ορίζουμε τη ζωή μας και κατά πόσο έχουμε δικαίωμα στον θάνατο μας.
Αφορμή ένα νομικό, ηθικό, κοινωνικό γεγονός. Τον Απρίλιο του 2019 έως τον Φεβρουάριο του 2020, το Ομοσπονδιακό συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης απασχόλησε μία υπόθεση δυσεπίλυτη:
Είναι νόμιμο να δοθεί ιατρική βοήθεια σε κάποιον ώστε να πεθάνει?
Η αυτοκτονία με ιατρική υποβοήθηση είναι αποδεκτή κοινωνικά?
Ένα θέμα που διέφευγε το γράμμα του νόμου για δεκαετίες πήρε μια απίστευτη τροπή όταν 2015 ο νόμος άλλαξε και έριξε τους γιατρούς που υποβοήθησαν την αυτοκτονία, στις περιπτώσεις του κοινού ποινικού δικαίου μαζί τους κοινούς δολοφόνους. Όμως η παράγραφος 217 του ποινικού κώδικα που προστέθηκε μετά, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους: «Ναι, το άτομο κρίνοντας την ποιότητα της ζωής του, αποτιμώντας το νόημα της, μπορεί να αποφασίσει να δώσει ένα τέλος και να ζητήσει την βοήθεια των γιατρών».
Σύμφωνοι, ο νόμος το λέει, αλλά η ηθική το επιτρέπει? Η συζήτηση δεν λέει να τελειώσει. Μια σειρά από ερωτήματα τίθενται από δω και μπρος:
Πως μπορεί κανείς να αποδείξει την αυτοδιάθεση και την ευθυκρισία του ατόμου που αποφασίζει να αυτοκτονήσει?
Είναι υγιές ένα άτομο που παίρνει μια τέτοια απόφαση?
Τι υπαγορεύει η ηθική και η θρησκεία, πόσες ερμηνείες και αμφισβητήσεις παίρνει ο νόμος?
Ο Ferdinand von Schirach στο “Gott” στήνει μια φανταστικής συνεδρίασης του ΓΣΔ (Γερμανικό Συμβούλιο Δεοντολογίας) και βάζει το κοινό να σκεφτεί και να αποφασίσει. Η παράσταση δίνει την αφορμή στο BE να διοργανώσει συζητήσεις και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις με εξωτερικούς εμπειρογνώμονες από πολλούς κοινωνικούς τομείς.
Η πρεμιέρα στις 10 Σεπτεμβρίου , ταυτόχρονα στο Βερολίνο και στο Düsseldorfer Schauspielhaus
Σκηνοθεσία: Oliver Reese, Σκηνικό: Hansjörg Hartung, Κοστούμια: Elina Schnizler, Δραματουργία: Tobias Kluge, μουσική: Jörg Gollasch.
Cast: Gerrit Jansen, Josefin Platt, Bettina Hoppe, Judith Engel, Martin Rentzsch, Veit Schubert, Christine Schonfeld, Ingo Hulsmann,
Photos: Moritz Haase © JR Berliner Ensemble