“Ηθοποιός σημαίνει φως”, έλεγε ο Χορν και οι ηθοποιοί συμπληρώνουν “και νερό, τηλέφωνο και νοίκι”… Γιατί ξεχνάμε ότι οι ηθοποιοί είναι σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι, με σωματική και πνευματική κόπωση, σε μόνιμη εργασιακή ανασφάλεια και πολλές φορές με ημερομηνία λήξεως. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα του θεάματος μπορεί να μείνουν απλήρωτοι, χρόνια άνεργοι και -το χειρότερο- να ξεχαστούν. Οι συνθήκες εργασίας τους παραμένουν εν πολλοίς μεσαιωνικές, γιατί κινούνται ακόμα στο σχήμα μάστορας και κάλφας, όπου ο μάστορας έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου επάνω στον μαθητευόμενο, μέχρι να αναχθεί και αυτός σε μάστορα του είδους (παραπέμπω στην εξαιρετική δήλωση του Δημήτρη Καταλειφού https://www.news247.gr/…/dimitris-kataleifos-proteino…)Θυμίζω στους εφήβους της γενιάς μου πώς άρχιζε το Fame, με την υπέροχη Debbie Allen να λέει στους μαθητές της :” Θέλετε φήμη; Η φήμη πληρώνεται, ξεκινώντας από εδώ και θα την πληρώσετε με ιδρώτα”…. Να θυμίσω το Whirlsplash την ταινία για τον ντραμίστα που ματώνουν τα χέρια του πάνω στα ντραμς; Ή μήπως ακόμα ακόμα και την “Ωραία μου Κυρία” όπου η τελειότητα επιτυγχάνεται μόνο μέσω της αυστηρότητας και της ταπείνωσης; Αλλά ας δούμε και πιο κοντινά παραδείγματα: πόσα κοριτσίστικα ποδαράκια δεν στραμπουλίχτηκαν πάνω σε πουέντ και πόσα παιδικά δάκτυλα δεν μάτωσαν πάνω σε χορδές και πλήκτρα… Με θυμάμαι μικρό κορίτσι να ξεσπάω σε κλάματα μετά από κάθε μάθημα μπαλέτου από τη συμπεριφορά ενός εξαιρετικού κατά τ’ άλλα δασκάλου και ανθρώπου που ήθελε “να με δυναμώσει” και τη χαρά μου, όταν επιτέλους ερχόταν η ακριβή του επιβράβευση. Αν διαβάσουμε τις αυτοβιογραφίες και κείμενα ανθρώπων όπως ο Olivier και ο Bergman θα σοκαριστούμε από τη σκληρότητα με την οποία μιλάνε για τη δουλειά τους, τους ηθοποιούς, αλλά και τους δικούς τους ανθρώπους.. Και ο Κιούμπρικ και ο Χίτσκοκ έφταναν τους ηθοποιούς στα άκρα, για να μην πάμε στην άπω ανατολή και στην Οπερα του Πεκίνου. Αλλά και στα καθ’ ημάς όλοι ξέρουμε για μεγάλους θεατρανθρώπους που επέβαλαν σκληρή μοναστική ζωή στους ηθοποιούς και μαθητές τους, άτεγκτη πειθαρχία και ήλεγχαν μέχρι και την προσωπική τους ζωή, ώστε να μην ξεφύγουν από τον σκοπό τους ή για άλλους επίσης τεράστιους που έτρωγαν καταγγελίες για εξαντλητική υπέρβαση των ωρών πρόβας… Αλλά αυτούς τους θαυμάζουμε και τους αναλογιζόμαστε με σεβασμό, όπως και πολλούς άλλους από άλλες Τέχνες που ξέρουμε ότι έχουν καταστρέψει ό, τι αγγίζουν, ακόμα και τα παιδιά τους…Αλλά αν τους ρωτήσουμε όλους και όλες αυτές θα μας πουν ότι το θέατρο είναι για γερά στομάχια … Ότι θέατρο είναι η Παξινού που την ίδια μέρα που έθαψε την κόρη της βγήκε και έπαιξε, τη Μάνα Κουράγιο… Ότι οι ηθοποιοί παίζουν με πυρετό, ακόμα κι αν σπάσουν πόδια και κεφάλια πάνω στη σκηνή… Γιατί το θέατρο είναι η ζωή τους, γιατί δεν υπάρχει ζωή εκτός σκηνής…..Αλλά υπάρχουν και άλλες λιγότερο ρομαντικές ιστορίες: για σκηνοθέτες και θεατρώνες που στριμώχνουν κορίτσια κι αγόρια στα καμαρίνια, και για κορίτσια κι αγόρια που το δέχονται , για καταξιωμένους σκηνοθέτες που είχαν ως πρωταγωνίστριες τελείως ατάλαντες περιστασιακές συντρόφους ή μόνιμες συζύγους… Κι επίσης για άλλους πανταχού παρόντες και “συμπαθέστατους” σκηνοθέτες και θεατρανθρώπους που οδήγησαν από αντιζηλία άξιους συναδέλφους τους στην απομόνωση και κάποιες φορές στην αυτοκτονία… Και ναι η βία απέναντι στις γυναίκες είναι διπλή, όπως παντού… Και θα αναρωτηθεί κάποιος: είναι λοιπόν το θέατρο όλη αυτή η φρίκη και το βάσανο; Όχι το θέατρο είναι αυτό που προσφέρεται στο αδηφάγο κοινό, είναι η αισθητική απόλαυση και η μέθεξη εκείνου του υπέροχου διώρου…. Και είναι εκείνη η ακριβή στιγμή του χειροκροτήματος, όπου πια φαίνεται όλη αυτή η κούραση στα πρόσωπα των ηθοποιών…Θα πρέπει λοιπόν να αλλάξει ο τρόπος που κατ αρχάς οι ίδιοι οι ηθοποιοί αντιμετωπίζουν τους εαυτούς τους… Δεν είναι μόνο καλλιτέχνες ή λαμπερά πρόσωπα της επικαιρότητας, είναι εργαζόμενοι και εργαζόμενες με δικαιώματα τα οποία πρέπει να γίνονται σεβαστά και από τους εργοδότες τους και από τους/τις συναδέλφους τους όσοι σπουδαίοι και σπουδαίες κι αν είναι. (Η χρονιά που πέρασε τους το έδειξε αυτό) Άλλοι συνάδελφοί τους είχαν καταφέρει να υπηρετήσουν αυτόν τον διπλό ρόλο: η Παξινού και ο Μινωτής πρωτοστάτησαν στους αγώνες για την αργία της Δευτέρας και για τις οκτώ παραστάσεις, αντί για δεκατέσσερεις και το κέρδισαν για όλους. Αλλά θα παρακαλούσα τα κορίτσια του θεάματος, να μην λένε με τόση ευκολία ότι τον άντρα τον θέλουν άντρα και ότι δεν ξέρουν από φεμινισμούς κι επίσης τα αγόρια και τα κορίτσια να μην δηλώνουν άγνοια περί της πολιτικής, γιατί όλα στην πολιτική καταλήγουν… Οι ηθοποιοί έχουν ένα από τα πιο δραστήρια σωματεία, ας το αξιοποιήσουν και ίσως έτσι αλλάξουν και οι ίδιοι το επάγγελμά τους, αλλά και πώς το αντιμετωπίζουμε κι εμείς…. Ας σπάσει η σιωπή, λοιπόν, για όλους και για όλα αλλά να ξέρουμε πού στοχεύουμε Αλλιώς θα καταντήσουμε ένα απέραντο Espresso και θα χαθεί το νόημα της όποιας καταγγελίας και της δικαιολογημένης αγανάκτησης… Ας ελπίσουμε οι νέες γενιές να είναι αλλιώς και εν πολλοίς το πιστεύω και το βλέπω…
ΥΓ: Διαβάζω κάτι ηρωικά, ότι δεν μας ενδιαφέρει η αξία κάποιου αλλά ο χαρακτήρας του κλπ… Τότε παιδιά να μην ξαναπάμε σε μουσεία, θέατρα, κινηματογράφους, να μην ξανακούσουμε μουσική και να μην ξαναδιαβάσουμε βιβλία, αν δεν έχουμε πλήρες βιογραφικό του δημιουργού…
