Περί λογοκρισίας η είναι ο Πήτερ Παν ρατσιστής;

 

 

Ξεκινώντας από την θεμελιώδη αρχή ότι η ιστορία οφείλει να αναθεωρείται και από το θεμελιώδες χρέος της κάθε επόμενης γενιάς να αμφισβητεί τα πεπραγμένα της προηγούμενης, η κριτική στο περιεχόμενο και στο σημαινόμενο ταινιών προηγούμενων δεκαετιών μοιάζει με αυταπόδεικτο καθήκον. Το πρόβλημα ξεκινά όταν το αυταπόδεικτο αυτό καθήκον προσπαθεί να συνδυαστεί με την ελευθερία και ελευθεριότητα των εκφραστικών μέσων του καλλιτέχνη θέτοντας φραγμούς στην ίδια την καλλιτεχνική δημιουργία. Η αδιαμφισβήτητα, λοιπόν, προοδευτική αρχή της αναθεώρησης της ίδιας της ιστορίας, συμπλέκεται, εδώ, με την ιδιότητα του πραγματικού καλλιτέχνη να εξωτερικεύει το αιρετικό του μέσα, μακριά από κάθε φύσεως αυτολογοκρισία, καταλήγοντας τα τελευταία χρόνια σε μια σφοδρή σύγκρουση. Λόγω λοιπόν αυτής της αυξανόμενης επικράτησης της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας, ταινίες στηλιτεύονται, επανακυκλοφορούν συνοδευόμενες από προειδοποιητικά μηνύματα για ρατσιστικό περιεχόμενο ή -ως έσχατη λύση- αποσύρονται προσωρινά.  

Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα που κατάφερε με τον «ντόρο» του να παρασύρει στην δίνη της ιδιαίτερης αυτής λογοκρισίας ( ; ) πλήθος ταινιών, υπήρξε αυτή του «Όσα Παίρνει ο Άνεμος». Μία, λοιπόν, από τις πλέον εμβληματικές και πολυβραβευμένες ταινίες του Χόλιγουντ φιλοξενήθηκε για μικρό χρονικό διάστημα στην πλατφόρμα του HBO. Το ζήτημα του ρατσιστικού περιεχομένου της ταινίας ανακίνησε ο John Ridley ,παραγωγός της ταινίας «12 Χρόνια Σκλάβος», με επιστολή του στους Los Angeles Times. Αναφερόμενος στην εξιδανίκευση των συνθηκών εργασίας και διαμονής των μαύρων σκλάβων στην μετεμφυλιακή Αμερική ζήτησε την απόσυρση μιας ταινίας όπου το σημαινόμενο δεν ρέπει επ ουδενί στην κατάφωρη εκμετάλλευση των μαύρων από τους λευκούς αλλά στην δουλική τους αφοσίωση. Η ταινία «κατέβηκε» πάραυτα από την πλατφόρμα, με το HBO να αποφασίζει, όμως, την επανακυκλοφορία της με προειδοποιητικό μήνυμα σχετικά με τις όποιες ρατσιστικές αναπαραστάσεις.

Η πολιτική ορθότητα «χτύπησε» στην συνέχεια την πόρτα της Disney, η οποία με απόφαση της επανακυκλοφόρησε μία σειρά από παιδικές ταινίες στο συνδρομητικό της κανάλι με σχετικό μήνυμα το οποίο αναφέρει «Αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει αρνητικές απεικονίσεις ή / και κακομεταχείριση ανθρώπων ή πολιτισμών. Αυτά τα στερεότυπα ήταν λάθος τότε και είναι λάθος τώρα». Επιχειρώντας, λοιπόν, να απεκδυθεί κάθε ευθύνης για τα όποια ρατσιστικά στερεότυπα αναπαράγονται αλλά και να επισημάνει την προφανή εξέλιξη των ηθών από την ημερομηνία κυκλοφορίας των ταινιών, οι «Αριστόγατες», ο «Πίτερ Παν», ο «Ντάμπο», το «Βιβλίο της Ζούγκλας», η «Λαίδη και ο Αλήτης» και άλλες ταινίες συνοδεύονται πλέον από το χαρακτηριστικό μήνυμα. Αποδελτιώνοντας μερικές από τις σχετικές καταγγελίες, αναφέρεται ότι οι «Αριστόγατες» περιλαμβάνουν σκηνή όπου γάτος με Ασιατικά χαρακτηριστικά παίζει πιάνο με chopsticks ενώ στον «Πίτερ Παν» οι ιθαγενείς αποκαλούνται Redskins.

Στην εμπορικά επιτυχημένη μεταφορά του μυθιστορήματος του Truman Capote στην μεγάλη οθόνη το 1961 από τον Blake Edwards, σκηνοθέτης και παραγωγός επέλεξαν να εντάξουν στην ιστορία ένα πρόσωπο ανύπαρκτο στο βιβλίο, αυτό ενός Ασιάτη γείτονα της πρωταγωνίστριας. Ενός γείτονα ο οποίος παρουσιάζεται ενοχλητικός και αφελής, ενώ ερμηνεύθηκε από λευκό ηθοποιό (Mickey Rooney) με πρόσθετα χαρακτηριστικά Ασιάτη. Η προσθήκη αυτή βρήκε εύφορο έδαφος κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών για να φυτρώσει ο σπόρος του αντιρατσιστικού μένους και ενάντια στο «Πρωινό στο Τίφανις». Κι αν η ταινία δεν έχει ακόμα αποσυρθεί, αλλοιωθεί ή επανακυκλοφορήσει συνοδευόμενη από σχετικό μήνυμα, τα πυρά συνεχίζονται αδιάκοπα.

Η πολιτική ορθότητα και ο κινηματογράφος μοιάζουν πια να αναλώνονται σε ένα μπρα ντε φερ που αδυνατεί να βγάλει νικητή με τα εκατέρωθεν επιχειρήματα να ταξιδεύουν παγκοσμίως με την ταχύτητα του διαδικτύου διαμορφώνοντας αναπόφευκτα συνειδήσεις και πολώσεις. Εμείς, ως υπέρμαχοι της προοδευτικής αναθεώρησης της ιστορίας αλλά και ως απόλυτοι εραστές της τέχνης, προσβλέπουμε κι ελπίζουμε στην ες αει αναγνώριση του «καλού» κινηματογράφου μακριά από σχηματικές βραβεύσεις στο βωμό κάποιας πολιτικής ορθότητας. Ενός βωμού που παρά την άδικη βράβευση της ταινίας «Green Book» με το Όσκαρ καλύτερης ταινίας το 2018, μοιάζει με τις επόμενες βραβεύσεις του να δίνει φωνή και βήμα σε πραγματικά ποιοτικές ταινίες ενσωματώνοντας παραγωγικά την έννοια της πολιτικής ορθότητας και κατευθύνοντας την προς τον δρόμο της αναγνώρισης της πραγματικής τέχνης.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments
Scroll to top
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x