Ο Γερμανός συγγραφέας Heinrich Boll βασισμένος στα πραγματικά περιστατικά της απώλειας του τεκμηρίου αθωότητας και της συνακόλουθης καταδίκης συμπατριωτών του ως μελών της ομάδας Baader-Meinhoff στην αρχή της δεκαετίας των ‘70s έγραψε το ομότιτλο μυθιστόρημα στηλιτεύοντας τις τακτικές της ίδιας του της πατρίδας. Οι Volker Schlöndorff και Margarethe von Trotta αναλαμβάνουν το δικό τους μερίδιο καλλιτεχνικής τόλμης και διασκευάζουν την ιστορία του Bollγια την κινηματογραφική οθόνη αφηγούμενοι την ιστορία μιας νεαρής γυναίκας η οποία συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και διαπομπεύεται επειδή πέρασε έναν βράδυ με κάποιον ύποπτο για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση. Πρόκειται για ταινία και μια ιστορία, η οποία 40 έτη μετά μπορεί –ακόμα- να σοκάρει με την επικαιρότητα της.
Category: Main slider articles
The articles of the main slider
The battle of Algiers – Η ωμότητα του πολέμου – Gillo Pontecorvo
Αντλώντας έμπνευση από έναν από τους πλέον σκληρούς αντιαποικιακούς αγώνες, αυτόν της Αλγερίας κατά της Γαλλίας, ο Gillo Pontecorvo, έφτιαξε ένα μνημείο του ρεαλιστικού κινηματογράφου και ένα από τα πλέον δριμύ κατηγορώ την ωμότητα του πολέμου. Θύτες, θύματα και εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν στο σινεμά του Pontecorvo, υπάρχει η διαχρονική τρέλα του πολέμου και η ασίγαστη ορμή εναντίον ορατών και αόρατων εχθρών. Ο Pontecorvo γύρισε την ταινία του σε Αλγερινό έδαφος κινηματογραφώντας ζωντανά ακόμα και της σκηνές των σφοδρών συγκρούσεων, για να παραδώσει τελικά την ,ίσως αρτιότερη καλλιτεχνικά, κινηματογραφική καταδίκη της βίας.
Missing – Στη Χιλή του Πινοσέτ με την κάμερα του Κώστα Γαβρά
Αν η πρόοδος και η τόλμη αποτελούν αναγκαία συστατικά της αληθινής τέχνης, ο Κώστας Γαβράς, τολμά, εδώ, να μιλήσει χωρίς περιστροφές για την εμπλοκή της Αμερικής στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Πινοσέτ στην Χίλη και στα συνακόλουθα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Και με πρωταγωνιστές του τα αμερικάνικα τέκνα, JackLemmonκαι SisySpacek, μιλάει για μία Αμερική ενεργό συναυτουργό των όσων φρικιαστικών συνέβησαν στην Χιλή στις αρχές των ‘70s. Κι αν συχνά ρέπει προς τα κλισέ και προς την συμβατική χολιγουντιανή αιασθητική, ο Γαβράς αξίζει, εδώ, τις δάφνες που του χαρίζει η τόλμη της αποκάλυψης μια σκληρής πολιτικής αλήθειας.
The third generation – Η τρομοκρατία στην Γερμανία- Fassbinder
O Fassbinder φτιάχνει, εδώ, μια ταινία για την σύγχρονη του τρομοκρατία και την ιδεολογική της βάση στην Δυτική Γερμανία του τέλους τον ‘70s. Και αναφερόμενος στην τρίτη γενιά επαναστατών, που έπεται εκείνης των ιδεαλιστών του ’68 και των σκληροπυρηνικών της ομάδας Baader-Meinhoff, μοιάζει να ψάχνει απεγνωσμένα την πολιτική πίσω από την δράση, βρίσκοντας, όμως, μόνο πιόνια ενός συστήματος που μοιάζει στις μέρες του να θρέφει το ίδιο την τρομοκρατία ως μέσο αναγκαίας επιβολής μέτρων προς ενίσχυση του καπιταλισμού. Ενός καπιταλισμού που χωρίς την τρομοκρατία ,ως αόρατο εχθρό, θα έμοιαζε έρμαιο των συντηρητικών του επιλογών για την πάσης φύσεως εθνική ασφάλεια και σωτηρία.
Bulworth – Εγκλημα και πολιτική – Waren Beatty
Ο τολμηρός και συχνά προβοκάτορας ,Warren Beatty, σε μία από τις – αδίκως- ξεχασμένες ταινίες του αφηγείται την ιστορία ενός πολιτικού ο οποίος αφού προσλάβει έναν δολοφόνο για να τον σκοτώσει, επιδίδεται σε ένα κρεσέντο ειλικρίνειας και αγκαλιάσματος της κοινότητας των μαύρων της Καλιφόρνια. Με κυνικό και εύστοχο χιούμορ, αλλά και μια αισθητική που μοιάζει – πια – παρωχημένη, ο Μπίτι κλείνει την βάνα του συντηρητισμού και της πολιτικής ορθότητας. Και ανοίγει αυτή της απόλυτης ειλικρίνειας και της καταδίκης των κοινωνικών εξαρτήσεων ως αναγκαίας πολιτικής συνθήκης.
Wag the Dog – Πόλεμος και πρoεδρικό sex – Barry Levinson
Εμπνεόμενος από την αμερικανική εισβολή στην Γρενάδα το 1983 και την συνακόλουθη μιντιακή φρενίτιδα, ο Μπάρι Λέβινσον με την σεναριακή βοήθεια του Ντέιβιντ Μάμετ αφηγήθηκε, εδώ, την ιστορία κατασκευής ενός πλασματικού πολέμου με σκοπό την συγκάλυψη ενός σεξουαλικού σκανδάλου με πρωταγωνιστή τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αντικαθιστώντας το μικροσκοπικό νησί της Γρενάδας με την Αλβανία, ως πηγή εθνικού κινδύνου για τις ΗΠΑ, ο Λέβινσον με άξιους συμμάχους τους απολαυστικούς Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Ντάστιν Χόφμαν μας παραδίδει μία διασκεδαστική και αιχμηρή μαύρη κωμωδία για το ζωτικό ψεύδος της πολιτικής ζωής και για το αναπόφευκτο πλασάρισμα του ως κοινωνικό θέσφατο.
Being There – Η πολιτική αξία της ηλιθιότητας – Hal Ashby
Στην προτελευταία και ίσως καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του, ένας από τους σπουδαιότερους κωμικούς όλων των εποχών, ο Peter Sellers, υποδύεται στην ταινία του Hal Ashby έναν χαμηλής ευφυΐας κηπουρό μιας μεγαλοαστικής έπαυλης. Το αφεντικό πεθαίνει και ο κηπουρός αφήνει οικειοθελώς τον κήπο της Εδέμ για να βρεθεί στην κόλαση της πόλης. Μια κόλαση που όμως τον «περνάει» ακουσίως για τον πολυαναμενόμενο πολίτικό της μεσσία. Το «BeingThere» είναι μία από τις καλύτερες μαύρες κωμωδίες στην ιστορία του κινηματογράφου και ένα έργο τέχνης που μιλάει ανοιχτά για μία κοινωνία βασισμένη στην ηλιθιότητα ως μοναδικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φυλής.
If…Το σύμβολο της εφηβικής οργής-Lindsay Anderson
Λίγους μήνες μετά την εξέγερση του Μάη του ’68, ο Lindsay Anderson χαρίζει στην έβδομη τέχνη μια ταινία-σύμβολο της εφηβικής οργής. Σε ένα συντηρητικό σχολείο στην Αγγλία, ο αντισυμβατικός Μικ αναλαμβάνει ρόλο οργανωτή των καταπιεσμένων συμμαθητών και εκτελεστή της αναπόδραστης επανάστασης τους. Κι αν, ο Μάης του ’68 σας μυρίζει πλέον κινηματογραφική ναφθαλίνη, ο Anderson, εδώ, με οδηγό του την «Διαγωγή Μηδέν» του Ζαν Βιγκό, χτίζει ένα άχρονο και α-πολιτικό σύμπαν για να μιλήσει για τον προαναγγελθέντα θάνατο του δυτικού πολιτισμού και τις εφτά ψυχές που –τελικά- δείχνει να διαθέτει.
Σινεμά και εξουσία
Ερευνα Σοφία Γουργουλιάνη
Σε μια χρονιά όπου η αναγκαία πτώση του Ντόναλντ Τραμπ από το αξίωμα του ανώτατου αιρετού άρχοντα των ΗΠΑ, έμοιαζε με μονόδρομο για την παγκόσμια πολιτική ρητορεία, οι ιατρικές εξελίξεις και οι συνακόλουθες πολιτικές αποφάσεις ,εντός και εκτός των εθνικών τειχών, μοιάζουν να αναδεικνύουν άλλη μία έκφανση του πολιτικού (μας) λόγου, αυτή της στήριξης στην τέχνη.
Έχοντας γαλουχηθεί και σιωπηρά ανεχθεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα στο οποίο τα καλλιτεχνικά μαθήματα ήταν –μόνο- αφορμή για ανέξοδη κοπάνα και ένα κράτος στο οποίο οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται ως ιδιόρρυθμοι κάτοικοι ενός κοινωνικά απομονωμένου γαλατικού χωριού, το ποτήρι της πολιτικής απαξίωσης μοιάζει, πια, να έχει ξεχειλίσει.
Η εργαλειοποίηση της τέχνης επεκτείνεται ,πλέον, πολύ πέρα από την παρουσίαση της ως πασατέμπο «των μικρών και των τρελών», αλλά αγγίζει, στις σκοτεινές μας μέρες, την ενοχοποίηση της ως φορέα ανευθυνότητας.
Οι καλλιτέχνες κάτοικοι του γαλατικού χωριού, έχοντας επί χρόνια αφεθεί να παλεύουν με –μόνο- μαγικό ζωμό τον προσωπικό μόχθο, μοιάζουν πλέον με αποδιοπομπαίο τράγο μιας κοινωνικής τάφρου που ανοιγόταν ,εδώ και χρόνια, με αθόρυβα -πλην σταθερά- βήματα. Και είναι πλέον έτοιμη να τους «υποδεχτεί» βίαια στα βάθη και στον σκοταδισμό της.
Κι αν τα σινεμά μένουν κλειστά μέχρι νεοτέρας, ο ίδιος ο κινηματογράφος αποδεικνύει πως ,εδώ και δεκαετίες, ξέρει να «δείχνει τα δόντια του» στις πάσης φύσεως εξουσίες και να μιλάει απερίφραστα για κοινωνικό-πολιτικά συστήματα σε σήψη.
Peer Gynt by Ibsen
Πεερ Γκυντ του Ίψεν
Σκηνοθεσία: John Bock, Lars Eidinger
Παίζει: Lars Eidinger
Berlin Schaubühne
Έκανε πρεμιέρα στο Βερολίνο τον Φεβρουάριο του 2020, εκεί που άρχισαν όλα και επανέρχεται τώρα μετά από τις μεγάλες αλλαγές που έφερε στο θέατρο ο covid-19… Η παράσταση του Πεερ Γκυντ έτσι όπως την ετοίμασαν ο John Bock και ο Lars Eidinger ήταν ιδανική για να παρουσιαστεί στις συνθήκες αυτές της πανδημίας. Χρησιμοποίησαν το κείμενο του Ίψεν ως μια αφετηρία εξερεύνησης της σύγχρονης ταυτότητας η οποία ακροβατεί ανάμεσα στο διαδίκτυο και τη σκηνή, ανάμεσα στον χαρακτήρα και τον ηθοποιό, την προέλευση του καθενός και την εξέλιξή του, την ουτοπία και την πραγματικότητα. Έτσι και η παράστασή τους είναι ένας μονόλογος που ακροβατεί ανάμεσα στο θέατρο, τις εικαστικές τέχνες και την περφόρμανς. Όπως είπε και ο ίδιος ο John Bock, “Με τον Lars σε αυτήν την παράσταση είναι σα να παίζουμε με την «αλλαγή»”, ένας πυρήνας πιο επίκαιρος από ποτέ…